หากจะพูดถึงลักษณะทางร่างกายที่พบเห็นแล้วสะดุดตาตั้งแต่แรกพบ หนึ่งในนั้นก็คงรวมถึง “ความสูง” ของคนเราด้วย ซึ่งความสูงนี่เองต่างก็เป็นสิ่งที่หลายคนปรารถนา จนถึงขั้นมีการคิดค้นอุปกรณ์เพิ่มความสูง รวมถึงการฉีดฮอร์โมนเพื่อกระตุ้นให้คนเราสูงขึ้นอีกด้วย แต่คุณเคยสังเกตหรือถามตัวเองหรือไม่ว่า ทำไมคนเราจึงอยากสูง และความสูงส่งผลดีต่อชีวิตของเราได้อย่างไรบ้าง ?
Deaton และ Arora (2009) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความสูงของคนเรากับความพึงพอใจในชีวิต ในกลุ่มผู้ใหญ่จำนวนกว่า 4 แสน 5 หมื่นคน ผลพบว่า กลุ่มตัวอย่างที่สูงรายงานว่าตนเองมีความพึงพอใจในชีวิตมากกว่ากลุ่มตัวอย่างที่ไม่สูง รวมทั้งพบด้วยว่า ความสูงของร่างกายมีความสัมพันธ์กับรายได้ โดยพบว่าเมื่อความสูงของร่างกายเพิ่มขึ้นทุก ๆ 1 นิ้ว จะเพิ่มรายได้ประมาณร้อยละ 3.8 สำหรับผู้หญิง และร้อยละ 4.4 สำหรับผู้ชาย
แล้วความสูงเกี่ยวข้องกับความพึงพอใจในชีวิตด้านใดบ้าง?
คุณเคยสังเกตหรือไม่ว่า คู่รักที่เราพบเจอมีความสูงแตกต่างกันอย่างไร ใครสูงกว่าใคร หรือแม้แต่คู่รักของตัวเราเอง มีความสูงมากกว่าหรือน้อยกว่าเรา และแท้จริงแล้ว เราชอบให้คู่รักของเราสูงมากกว่าหรือน้อยกว่าเรา
Salska, Frederick, Pawlowski, Reilly, Laird และ Rudd (2008) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความสูงและความชื่นชอบในคู่ครอง ในกลุ่มตัวอย่างเพศชายจำนวน 1,000 คน และเพศหญิงจำนวน 1,000 คน โดยใช้การโฆษณาหาคู่เดตทางเว็บไซต์เป็นเครื่องมือในการศึกษา ทั้งนี้ กลุ่มตัวอย่างที่ต้องการจะหาคู่เดตของตนผ่านทางเว็บไซต์ดังกล่าว จะต้องระบุเพศ ความสูงของตนเอง และความสูงของคู่เดตที่ต้องการ
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างปฏิเสธที่จะเลือกคู่เดตในกรณีที่ฝ่ายหญิงมีส่วนสูงมากกว่าฝ่ายชาย โดยฝ่ายชายจะระบุความสูงของคู่เดตหญิงที่ต้องการให้มีส่วนสูงน้อยกว่าตนเอง ขณะที่ฝ่ายหญิงก็จะระบุความสูงของคู่เดตชายที่ต้องการให้มีส่วนสูงมากกว่าตนเองเช่นกัน สอดคล้องกับผลการศึกษาหนึ่งที่ศึกษาคู่รักชาวอเมริกันจำนวน 720 คู่ และพบว่ามีเพียงคู่รักคู่เดียวเท่านั้นที่ฝ่ายหญิงมีส่วนสูงมากกว่าฝ่ายชาย
แล้วเหตุใดผู้หญิงจึงเลือกคู่ครองฝ่ายชายที่สูงมากกว่าตน และทำไมฝ่ายชายจึงเลือกคู่ครองฝ่ายหญิงที่สูงน้อยกว่าตน ?
Salska และคณะ ยึดแนวคิดจิตวิทยาวิวัฒนาการมาอธิบายเหตุการณ์ดังกล่าวว่า ผู้หญิงต้องการให้คู่ครองฝ่ายชายของตนมีความเป็นชายชาตรี นับตั้งแต่หน้าตา รวมถึงความสูงของฝ่ายชายด้วย ทั้งนี้อาจเพราะความสูงของฝ่ายชายแสดงถึงความสามารถในการสืบทอดเผ่าพันธุ์ และถ่ายทอดพันธุกรรมที่ดีส่งต่อไปยังลูกหลาน
ทั้งนี้ งานวิจัยของ Yancey และ Emerson (2014) ยังมองว่า ความสูงของฝ่ายชายนั้นไม่เพียงแค่แสดงถึงลักษณะทางพันธุกรรมเท่านั้น แต่ยังอาจสะท้อนถึงความสามารถในการจัดหาแหล่งทรัพยากรต่างๆ ให้กับฝ่ายหญิง โดยเฉพาะยังแสดงถึงสถานภาพทางสังคม และมีความเกี่ยวข้องกับอำนาจอีกด้วย ขณะที่ฝ่ายชายเองอาจมองว่าความสูงของเพศหญิงไม่ได้มีผลต่อการจัดหาทรัพยากรในการดำรงชีวิตมากเท่าที่ควร ดังนั้น เมื่อมองในแง่ของบรรทัดฐานทางสังคมด้วยแล้ว ก็เป็นไปได้ว่า เรามักนิยมและยอมรับคู่รักที่ฝ่ายชายมีความสูงมากกว่าฝ่ายหญิงด้วย
ยิ่งสูง ยิ่งประสบความสำเร็จ?
นอกจากความสูงจะมีความเกี่ยวข้องกับความพึงพอใจในชีวิตด้านการเลือกคู่ครองแล้ว ความสูงของคนเรายังมีผลต่อการดำเนินชีวิตในด้านอื่น ๆ โดยเฉพาะอาชีพการงานอีกด้วย
นักวิจัยจำนวนมากต่างพยายามศึกษาถึงความสัมพันธ์ระหว่างความสูงกับความก้าวหน้าในอาชีพ โดย Judge และ Cable (2004) ก็เป็นนักวิจัยอีกกลุ่มหนึ่งที่ศึกษาถึงอิทธิพลของความสูงต่อความสำเร็จในองค์กร โดยอิงแนวคิด ที่ว่า “ตามกฎของธรรมชาติ สิ่งที่มีขนาดใหญ่มักอันตราย” ดังนั้น ความสูงจึงเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจและการได้รับการเคารพนับถือจากผู้อื่น ผู้ที่มีความสูงมากกว่า จึงมักได้เปรียบในอาชีพการงานมากกว่า
ผลการวิจัยของเขาพบด้วยว่า ความสูงมีความสัมพันธ์ทางบวกกับผลงาน การเป็นผู้นำ รวมถึงรายได้ กล่าวคือ ผู้ที่มีส่วนสูงมากกว่าคนทั่ว ๆ ไปมักมีผลงานที่ดีมากกว่า มีโอกาสที่จะเป็นผู้นำในองค์กรมากกว่า รวมถึงมีแนวโน้มที่จะมีรายได้มากกว่าผู้ที่มีส่วนสูงต่ำกว่าคนทั่ว ๆ ไป หากมองในมุมกลับกัน ก็เป็นไปได้ว่าคนทั่วไปมักรับรู้และตีความเอาเองว่า ผู้ที่สูงมากกว่าคนอื่น ๆ มีแนวโน้มที่จะมีศักยภาพ และความสามารถเหนือกว่าของบุคคลอื่น ๆ
จะเห็นได้ว่า ความสูงนั้นส่งผลต่อการดำเนินชีวิตของเราอย่างที่ใครหลายคนอาจจะคาดไม่ถึง ทั้งการเลือกคู่ครองที่ฝ่ายชายมักชื่นชอบให้คู่ของตนมีความสูงน้อยกว่าตนเอง ขณะที่ฝ่ายหญิงก็ชื่นชอบให้คู่ของตนมีความสูงมากกว่าตนเองเช่นกัน นอกจากนี้ ผู้ที่มีความสูงมากกว่าคนทั่วไป ยังมีโอกาสในการเป็นผู้นำมากกว่าคนอื่นๆ สังเกตได้จาก CEO ในองค์กรขนาดใหญ่มักเป็นผู้ที่มีรูปร่างสูงใหญ่ ซึ่งอาจเป็นผลมาจากการรับรู้ของคนเราว่า รูปร่างสูงใหญ่สะท้อนถึงการมีอำนาจและสถานภาพที่เหนือกว่านั่นเอง
อย่างไรก็ตาม ผู้ที่มีความสูงไม่มากนักก็อย่าเพิ่งกังวลใจไป เพราะความสูงก็เป็นเพียงลักษณะร่างกายภายนอกเท่านั้น หากเรามีความสามารถในการทำงานอย่างแท้จริง มีความมุ่งมั่นในการทำงาน ก็คงไม่เป็นการยากจนเกินไปที่ความสำเร็จในหน้าที่การงานจะมาถึงเรา ดูอย่างผู้นำองค์กรต่าง ๆ ในบ้านเรา หลายคนก็ไม่ได้มีรูปร่างสูงใหญ่แต่ประการใดเลย หากแต่ก็มีความสามารถและเป็นที่ยอมรับของสังคมได้เช่นกัน
ความสูงอาจเปรียบเสมือนปราการด่านแรกในการสร้างความประทับใจ ดึงดูดใจ และทำให้การดำเนินชีวิตง่ายขึ้น แต่หากเราไม่รู้จักขวยขวายหรือสร้างผลงานที่ดีให้ปรากฏต่อสายตาผู้อื่นแล้วล่ะก็ ต่อให้สูงเสียดฟ้าก็อาจช่วยอะไรไม่ได้
ภาพประกอบจาก https://www.rd.com/health/conditions/height-and-prostate-cancer/
บทความโดย
อาจารย์ ดร.หยกฟ้า อิศรานนท์
คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
